قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت هشتم
بصل النخاع (پیاز مغز) (medulla oblongata) :
پیاز مغز (بصل النخاع) یا مدولا، قسمتی از مغز است که قشر مغز را با نخاع مرتبط میکند و بخشی از ساقه مغز است. بصلالنخاع پایین ترین مرکز عصبی واقع در استخوان جمجمه است. انتهای بصلالنخاع به نخاع مربوط است. بیشتر بصلالنخاع از ماده سفید و رشته اعصابی تشکیل شده است که میان نخاع و مغز
قرار دارد. بصلالنخاع فعالیت اندامهای داخلی بدن مانند قلب، ششها و اندامهای گوارشی را اداره میکند.
به همین دلیل یکی ازمهمترین اجزای مغز است و آسیب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد. مغز ۱۲ جفت عصب دارد. این اعصاب با اندامهای مهمی ارتباط دارند.
هیپوکامپوس (hippocampus) :
هیپوکامپوس یا اسبک ساختمان عصبی خمیده ای است که درست در بالای مخچه و ساقه مغز قرار دارد . قسمت فوق العاده عجیبی است چون از طریق آن میتوان راه خانه و مدرسه و . . . را به یاد بیاوریم. هیپوکامپوس قسمتی از مخ و قسمتی از مغز است که مرکز یادگیری است و حافظه در آنجاست. هیپوکامپوس وظیفه بزرگ انتقال اطلاعات بین حافظه کوتاه مدت و بلند مدت را بر عهده دارد.
غده هیپوفیز (hypophysis, glandula pituitaria) :
غدهایی بسیار کوچک و در عین حال مهمترین غده بدن است که وظیفه آن تولید و رها کردن هورمونهای بدن است از جمله هورمون رشد(GH)، همچنین ترشح هورمونهایی که میزان قند و آب بدن را تنظیم میکنند و به حفظ متابولیسم [۱] کمک می کنند؛ هورمون محرک تیروئیدی (TSH)، هورمون لوتئینه کننده (LH)، هورمون محرک فولیکولی (FSH)، هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) که به همراه هورمون بتا لیپوپروتئین B-LPH ترشح میشود و پرولاکتین (Prolactin)
اختلالات این غده با توجه به گسترده بودن هورمونهایش موجب بیماریهای مختلفی میشود، از جمله آنها میتوان به اختلال در رشد و یا ناباروری اشاره کرد.
[۱] متابولیسم : هر چیزی که در بدن برای زنده ماندن و رشد لازم است و به بدن انرژی می دهد مثل نفس کشیدن ، هضم غذا ، گردش خون در تمام بدن .
هیپوتالاموس (Hypothalamus) :
هیپوتالاموس یا زیرنَهَنج یکی از مهمترین قسمتهای مغز است (قسمتی از دیانسفال که کف و قسمتی از دیواره طرفی بطن سوم مغز را می سازد) و درست در مرکز مغز قرار دارد. هیپوتالاموس مثل دماسنج داخلی مغز است و میداند که درجه حرارت بدن باید حدود ۳۷ درجه سلسیوس باشد و به بدن فرمان می دهد که عرق کند یا بلرزد. وقتی بدن داغ می شود دستور میدهد عرق کند و وقتی سرد میشود دستور میدهد بلرزد تا به این طریق درجه حرارت داخلی بدن حفظ میشود . به عنوان مثال زمانی که میدوید و حسابی عرق میکنید، هیپوتالاموس به شما میگوید درجه حرارت بدن بالا رفته است و به پوست پیامی ارسال میکند که عرق کند و یا وقتی شنا میکنید بدن شما شروع به سرد شدن میکند ، پوست عصبهایی دارد
که این پیام را به مغز میرساند و هیپوتالاموس به شما میگوید تا بلرزید .به این ترتیب سلطان بدن ( مغز ) پیامها را با استفاده از عصبها به تمام اعضای بدن میفرستد.
مایع مغزی ـ نخاعی ( cerebrospinal fluid) :
مایعی شفاف و بدون رنگ است که سیستم عصبی مرکزی در درون این مایع قرار گرفته؛ که این مایع هم به عنوان ضربهگیر سیستم عصبی مرکزی را در مقابل ضربات مکانیکی حفظ میکند و هم برای فعالیتهای متابولیکی آن ضروری است. حجم این مایع که از رگهای خونی بافت مغز منشا میگیرد بین ۸۰ تا ۱۵۰ میلیلیتر متغیر است. عدم باز جذب این مایع و تجمع آن در بطنهای مغزی منجر به شرایطی به نام هیدروسفالی میگردد که میتواند باعث آسیب پارانشیم مغز گردد.
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت هفتم
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت ششم
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت پنجم
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت چهارم
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت سوم
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت دوم
قدرتمندترین کامپیوتر شناخته شده جهان (مغز انسان) ـ قسمت اول
فهرست منابع :
[۱] مایکل اوشی، مغز، ویراست دوم، یاسر مالی، نشر افق، تهران، ۱۳۹۲
[۲] کالین بلیکور، ساخت و کار ذهن، ویراست اول، محمدرضا باطنی، فرهنگ معاصر، ۱۳۸۹
[۳] حسین ملک محمدی، “۱۰۰ دانستنی جذاب پیرامون مغز انسان” ، وب سایت زومیت (www.zoomit.ir) ، http://goo.gl/hQPfw1 ، (تاریخ انتشار : ۲۱/۱/۱۳۹۲)
[۴] دادگر، “نورون یا سلول عصبی(مطالب علمی گوناگون)” ، وب لاگ هدف ۹۱ (http://hadaf91.samenblog.com) ، http://hadaf91.samenblog.com/55/ ، (تاریخ انتشار : ۲۳/۱۱/۱۳۹۱)
[۵] کوثر یوسفی ، ” سیناپس synapse” ، وبسایت پژوهشکده باقرالعلوم (http://www.pajoohe.com)، http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=34866
[۶] ابراهیم برزکار ، ” سیستم عصبی و اختلالات آن، مننژ چیست ” ، وب لاگ cns-pns
(http://cns-pns.persianblog.ir)، http://cns-pns.persianblog.ir/post/47/، (زمان انتشار : ۱۵/۷/۹۱)
[۷] ویکیپدیا (دانشنامه آزاد)، “مخ” ، http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AE،
[۸] ویکیپدیا (دانشنامه آزاد)، “هیپوفیز”
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2
[۹] سید علی حائری روحانی، فیزیولوژی اعصاب و غدد درونریز، تهران، سمت، ۱۳۸۲، چاپ پنجم، ص ۳۷٫
[۱۰] آرتور گایتون، فیزیولوژی پزشکی، حوری سپهری، تهران، اندیشه رفیع، ۱۳۸۷، چاپ سوم، ص ۵۵۴٫