گیاه ماهی قرمز ـ آشنایی و روش نگهداری (Goldfish Hanging Plant)
گیاه ماهی قرمز (ماهی گلی) (Gold Fish) گیاه بومی مناطق گرمسیری مرکزی و جنوبی قاره آمریکا میباشد. علت نامیدن این گیاه به «گیاه ماهی قرمز» بدلیل شباهت بسیار زیاد گلهای این گیاه به ماهی قرمز میباشد. در شرایط ایدهآل این گیاه، دارای گلهای بسیار زیاد آویخته، با تنوع رنگی قرمز، زرد و نارنجی میباشد. برگهای این گیاه معمولاً بین ۲ تا ۳ اینج داراز دارند و ضخیم، براق و به رنگ سبز تیره هستند. برخی از آنها دارای برگهای ابلق هستند که رگههای کرم رنگی روی برگها قابل مشاهده است و در برخی انتهای برگها و قسمت زیرین برگ به رنگ قرمز هستند. ( البته این گیاه، دارای چند گونه با برگهای کرک دار هم هست) ساقههای این گیاه به شاخههایی متصل میشود که طول هر شاخه میتواند تا حدود ۳ اینچ باشد.
اطلاعاتی راجع به گیاه ماهی قرمز (Goldfish Hanging Plant) :
بدلیل شرایط خاصی که لازمه نگهداری این گیاه میباشد به گیاهی که نگهداری از آن بسیار سخت و مملو از دشواری است، معروف است.
اما کلید نگهداری موفق از «گیاه ماهی قرمز» توجه به جزئیات میباشد. خیلی از ما ممکن است در حال حاضر این گیاه را در خانه داشته باشیم اما بهتر است بدانیم رستنگاه اصلی این گیاه در طبیعت کجاست.
گیاه ماهی قرمز از جنس و هم خانواده کلومنهآ(Columnea) میباشد که به خانواده Gesneriaaceae و راسته Lamiales تعلق دارد. گیاهی خاصه نواحی گرمسیری قاره آمریکا و جزایر کارائیب که حدود ۲۰۰ گونه میباشد.
به این گیاهان، گیاهان هوایی (Epiphytes) گفته میشود. گیاه هوایی(Epiphyte) گیاهی است که روی گیاه دیگری (معمولا درخت) بدون صدمه رساندن به آن زندگی کرده و رطوبت و موادغذایی را از هوا، باران و گاهیاوقات از آشغالهایی که در اطرافش جمع شده است میگیرد. گیاهان هوایی با انگلها فرق دارند، گیاهان هوایی روی گیاهان دیگر رشد میکنند تا از نظر فیزیکی تکیهگاه آنها باشد و به عنوان پایه و جایی برای قرار گرفتن از آنها استفاده میکنند.
گیاه ماهی قرمز هم به عنوان یک گیاه هوایی احتیاجات خود همانند هوا، رطوبت و مواد غذایی را از هوای اطراف و بیشتر انرژی خود را از طریق فتوسنتز بدست میآورد (فتوسنتز (photosynthesis) فرآیندی زیستشیمی است که در آن، انرژی نورانی خورشید توسط گیاهان و برخی از باکتریها به انرژی شیمیایی ذخیرهشده در مواد غذایی آنها تبدیل میشود. در عمل فتوسنتز، اندامهایی مانند برگ که دارای سبزینه هستند، کربن دیاکسید، آب و نور را جذبکرده و به کلروپلاست میرسانند. سپس طی واکنشهایی که درون کلروپلاست انجام میگیرد، این مواد به اکسیژن و کربوهیدراتها تبدیل میشوند. بنابر این این گیاه فقط به عنوان پایه و تکیهگاه از گیاه دیگر استفاده کرده و خطر و آسیبی برای آنها محسوب نمیشود.
نگهداری “گیاه ماهی قرمز” به عنوان گیاه خانگی :
بستر مناسب :
برای جلوگیری از به وجود آمدن بسیاری از مشکلات برای گیاهانی از این خانواده از جمله «گیاه ماهی قرمز» برای شروع، باید بستری مناسب برای رشد و نمو این گیاه فراهم آورید. خاک و بستر مناسب برای نگهداری این گیاه باید ترکیبی از خاک نرم و خاک سخت و سفت باشد که همچنین بتواند برای مدت زمانی آب را در خود نگه دارد. ترکیبی از پیت ماس (peat moss) به همراه پرلیت (Perlite) و ورمیکولیت (Vermiculite) به نسبت مساوی بهترین و مناسبترین خاک برای نگهداری این گیاه است.
دما :
دما نیز یکی از فاکتورهای اساسی برای پرورش و نگهداری گیاهان خانگی از جمله این گیاه میباشد. بسیاری از مردم با فرض بر اینکه این گیاه بومی مناطق گرمسیری است بر این باورند که این گیاه احتیاج به دمای زیاد دارد در حالی که با وجود این که در طبیعت این گیاهان در مناطق گرمسیری وجود دارد اما اغلب اوقات در زیر سایه گیاهان دیگر میرویند و در زیر این سایبانهای سنگین و قطور معمولاً هوا بسیار خنکتر است. در حقیقت میتوان گفت مناسبترین دما برای «گیاه ماهی قرمز»، درجه حرارتی بین (۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد یا همان ۶۵ تا ۷۵ درجه فارنهایت میباشد.
نور :
بدلیل اینکه بیشتر انرژی این گیاه از طریق نور تأمین میشود، این گیاه به چیزی در حدود ۱۳ ساعت به نور
غیر مستقیم در هر روز احتیاج دارد. قرار گرفتن این گیاه در زیر تابش مستقیم آفتاب باعث آسیب دیدگی برگها و لکههای سوختگی روی آنها و همچین خشک شدن گیاه میگرد؛ بنابراین نور مناسب و غیرمستقیم به مدت مورد نیاز رمز دیگری برای نگهداری موفق این گیاه میباشد.
رطوبت :
یکی دیگر از عوامل و فاکتورهای حیاتی برای نگهداری و پرورش این گیاه رطوبت میباشد. گیاهان مناطق گرمسیری از جمله این گیاه به رطوبتی در حد متوسط نیاز دارند و باید روزانه با آبی به دمای متعادل (دمای اتاق) به صورت بسیار آرام، آبپاشی شوند (اصطلاحاً غبار پاشی، مثل آبپاشی با اسپری)، آب پاشی با آب سرد باعث آسیب رساندن به شاخهها میشود. در مناطقی با آب و هوای خشک استفاده از دستگاههای رطوبتساز میتواند گزینه مناسبی برای فراهم آوردن رطوبت مورد نیاز باشند.
مواد معدنی :
گیاه شما در بهار و تابستان پر از شکوفه و گل خواهد بود و در طول این مدت احتیاج به مقادیری از فسفر خواهد داشت.
آب :
آبیاری این گیاه در از اوایل بهار تا اواخر پاییز زیاد (البته اجازه دهید قبل از آبیاری نوبت بعدی روی سطح خاک در حد دو اینچ خشک شود) و به مرور در زمستان کمتر خواهد شد.
مشکلات و آفات «گیاه ماهی قرمز» و رسیدگی به آنها :
از جمله مشکلاتی که برای این گیاه به وجود میآید دراز شدن بیش از حد شاخهها، افتادن برگها و همچنین کم شدن گلدهی این گیاه میباشد که صد البته ارتباط مستقیم با نگهداری روزانه این گیاه دارد. نکته قابل توجه
در اینجاست که با وجود اینکه نیاز این گیاه رطوبت است اما مقصر اصلی و باعث و بانی بوجود آمدن اغلب این مشکلات هم همان رطوبت است.
بزرگ بودن فضایی که این گیاه در آن قرار دارد نیز باعث بوجود آمدن مشکلات برای این گیاه میشود. گیاهان خانواده کلومنهآ(Columnea) ترجیح میدهند که در فضای محدود زندگی کنند. بنابراین گلدانهایی با فضای محدود برای آنها بسیار مناسب است. دراز شدن بیش از حد و غیرطبیعی شاخهها هم نشانه نور کم است. بعد ار فصل گلدهی میتوان با هرس کردن شاخهها به رشد زیباتر این گیاه کمک کرده و آن را به سمت بوتهای شکل شدن سوق داد.
علاوه بر مشکلات ذکر شده این گیاه دارای آفاتی نیز میّباشد؛ این گیاه بسیار حساس و مستعد گرفتن قارچ میباشد. دانههای قارچی که به شکل زخمهای سفید پنبهای روی برگها ظاهر میشوند، همچنین در معرض ویروس موزاییک، شتهها و عنکبوتها میباشند که تشخیص به موقع و درمان این گیاه از آفات باید یکی از مراقبتهایی باشد که لازمه نگهداری این گیاه خانگی است.
با وجود همه ایرادات و مشکلات و عواملی که باید رعایت گردد تا از این گیاه به نحو احسن مراقبت گردد اما زیبایی منحصر به فرد این گیاه علیالخصوص وقتی که فصل گلدهی آن است شما را وسوسه به داشتن و نگهداری از این گیاه میکتد، ، حالا که شما با مقدمات نگهداری این گیاه تا حدودی آشنا شدید چرا نگهداری از آن را امتحان نمی کنید؟
پیت ماس (peat moss) : کود خزه تورب که به پیت ماس (peat moss) معروف است (مادهای جامد شبیه خاک،که در مصارف عمومی باغبانی، گلخانهای، پرورش گل و گیاه کاربرد دارد)
پرلیت (پرلایت) (Perlite) : نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل میشود. پرلیت دارای بافت شیشهای است و به سبب همراه داشتن آب، اشکال کروی در آن ایجاد شدهاست. میزان آب همراه با پرلیت در حدود ۲ تا ۵ درصد است.
ورمیکولیت (Vermiculite): از مجموعه کانیهاست، کانیهای مشابه عبارتند از بیوتیت و فلوگوپیت که بوسیله شعله میتوان آنها را از هم تفکیک نمود. از کلمه لاتینی Vermiculus به معنای کرم کوچک گرفته شدهاست. دراثرحرارت حجیم میشود _ دراثرشعله با ایجاد یک اشعه زرد طلایی رنگ مثل شیشه میترکد ـ با آب تمیز میشود. ترکیب شیمیایی ناپایدار برای اولین بار در اتریش(کوههای آلپ) کشف شد و از نظرشکل بلور ، فلسی- اغلب شش وجهی دروغین، رنگ: قهوهای – زرد – قهوهای – سبز،شفافیت آن : نیمه شفاف؛ جلا: صدفی – چرب،رخ : کامل – مطابق باسطح، سیستم تبلور: مونوکلینیک است و منشأ تشکیل آن ثانوی است.
این مقاله ترجمه و تخلیص شده از وب سایت www.gardeningknowhow.com میباشد.
عنوان مقاله:
ویرایش، ترجمه و تلخیص : وب سایت ویلانج (شیرین بختیاری)
سلام
خیلی جالب بود و ممنون از توضیحات کامل…
فقط میشه بگین از کجا این گل میشه تهیه کرد؟
خواهش میکنم …. فکر میکنم دقیقا خود این گیاه در ایران نیست اما از خانواده این گیاه که بسیار هم شبیهش هست گیاه “نماتانسوس” هست که گلهاش هم شبیه به همین گیاه هست و قابل تهیه میباشد